zsek.zgora.pl

Limit płatności gotówką dla osób fizycznych – wszystko, co musisz wiedzieć

20 czerwca, 2025 przez cacc cacc

Limit płatności gotówką to zagadnienie, które budzi wiele pytań, szczególnie w kontekście codziennych transakcji i planowanych zmian w przepisach. W niniejszym artykule szczegółowo omówię, kogo dotyczą obecne regulacje, jakie są obowiązujące limity dla różnych grup, a także wyjaśnię cel wprowadzenia tych ograniczeń oraz ich potencjalny wpływ na zarządzanie finansami, dostarczając rzetelnych danych i praktycznych wskazówek.

Najważniejsze informacje:

• Obecnie w Polsce nie obowiązuje limit płatności gotówką dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej w transakcjach między sobą.
• Przedsiębiorców obowiązuje limit 15 000 zł w transakcjach między sobą, dokonywanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.
• Planowane obniżenie limitu dla przedsiębiorców do 8 000 zł oraz wprowadzenie limitu 20 000 zł dla osób fizycznych w transakcjach z przedsiębiorcami zostały uchylone.
• Naruszenie limitu płatności gotówką przez przedsiębiorcę skutkuje brakiem możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodu.

Limit płatności gotówką dla osób fizycznych

Obecnie w polskim prawie nie istnieją przepisy regulujące maksymalną wysokość płatności gotówkowych dla osób fizycznych. Planowane przepisy dotyczące limitu 20 tys. zł zostały uchylone. W związku z tym, transakcje finansowe między konsumentem a firmą mogą obejmować dowolną kwotę.

Czy obowiązuje limit płatności gotówką dla osób fizycznych? Kluczowa informacja

Jedno z najczęściej zadawanych pytań dotyczy tego, czy osoby fizyczne, czyli konsumenci nieprowadzący działalności gospodarczej, podlegają jakimkolwiek ograniczeniom w zakresie płatności gotówkowych. Zgodnie z obecnym stanem prawnym, w Polsce nie obowiązuje limit płatności gotówką dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej w transakcjach między sobą.

Mogą one swobodnie dokonywać i przyjmować płatności gotówkowe niezależnie od kwoty transakcji. Warto jednak zaznaczyć, że pierwotnie Program Polski Ład zakładał wprowadzenie limitu 20 000 zł dla osób fizycznych w transakcjach z przedsiębiorcami. Te przepisy miały wejść w życie od 1 stycznia 2023 r., a następnie przesunięto ich obowiązywanie na 1 stycznia 2024 r. Ostatecznie jednak, na mocy Ustawy z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przepisy wprowadzające ten limit zostały uchylone. Oznacza to, że osoby prywatne nadal mogą płacić gotówką przedsiębiorcom bez ograniczeń kwotowych.

Limit płatności gotówką w Polsce – Kogo dotyczy i ile wynosi?

Choć osoby fizyczne nie podlegają limitom, ograniczenia w płatnościach gotówkowych obowiązują w Polsce w odniesieniu do transakcji dokonywanych między przedsiębiorcami. Zgodnie z art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców, dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, gdy stroną transakcji jest inny przedsiębiorca, a jednorazowa wartość transakcji przekracza 15 000 zł.

Ten limit 15 000 zł odnosi się do wartości całej transakcji, niezależnie od liczby płatności dokonanych w ramach tej transakcji. Oznacza to, że jeśli wartość umowy między dwoma przedsiębiorcami wynosi np. 20 000 zł, to nawet jeśli płatność zostanie podzielona na dwie raty po 10 000 zł każda, obie płatności powinny zostać zrealizowane za pośrednictwem rachunku płatniczego. Limit ten dotyczy zarówno przedsiębiorców wpisanych do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), jak i tych wpisanych do rejestru przedsiębiorców KRS.

Transakcje między przedsiębiorcami a limit gotówkowy

Limit dotyczy transakcji handlowych, czyli związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Nie obejmuje on innych rodzajów zobowiązań, takich jak np. wypłata wynagrodzeń, alimentów, darowizn czy pożyczek, które nie są bezpośrednio związane z przedmiotem działalności gospodarczej. W przypadku transakcji między przedsiębiorcami, których wartość przekracza 15 000 zł, obowiązek dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku bankowego ma na celu zwiększenie przejrzystości obrotu gospodarczego.

Limit płatności gotówką w Polsce w 2024 r. i planowane zmiany na 2025 r.

Na przełomie 2023 i 2024 r. wiele mówiło się o planowanym obniżeniu limitu płatności gotówką dla przedsiębiorców z 15 000 zł do 8 000 zł. Ta zmiana również miała wejść w życie od 1 stycznia 2024 r. Podobnie jak w przypadku limitu dla osób fizycznych, przepisy wprowadzające to obniżenie również zostały uchylone na mocy Ustawy z dnia 16 czerwca 2023 r. W związku z tym, w 2024 r. obowiązuje limit 15 000 zł dla transakcji między przedsiębiorcami, a planowane obniżenie do 8 000 zł nie wejdzie w życie w 2025 r.

Jakie transakcje obejmuje limit płatności gotówką?

Limit 15 000 zł dotyczy transakcji w walucie polskiej (złotych). Jeśli transakcja między przedsiębiorcami jest wyrażona w walucie obcej, do przeliczenia na złote stosuje się średni kurs walut obcych ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji. Otrzymana w ten sposób równowartość tej kwoty w złotych decyduje o tym, czy transakcja podlega limitowi.

Warto podkreślić, że limit dotyczy wartości transakcji, a nie pojedynczej płatności. Oznacza to, że jeśli wartość umowy przekroczy 15 000 zł, wszystkie płatności związane z tą umową, niezależnie od ich liczby i wysokości, powinny zostać zrealizowane bezgotówkowo.

Limit płatności gotówką a waluty obce i płatności w ratach

Jak już wspomniałam, transakcje w walutach obcych przelicza się na złotówki według kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji. To przeliczenie jest kluczowe do ustalenia, czy limit 15 000 zł został przekroczony. Dotyczy to również transakcji z przedsiębiorcami zagranicznymi prowadzącymi działalność w Polsce.

Ograniczenie płatności gotówką dotyczy zarówno płatności jednorazowych, jak i płatności w ratach, o ile dotyczą jednej transakcji, której wartość przekracza limit. Niezależnie od liczby płatności dokonanych w ramach tej transakcji, każda z nich powinna być zrealizowana za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeśli wartość całej transakcji przekracza ustawowy limit.

Dlaczego wprowadzono limity płatności gotówkowych? Cele regulacji

Wprowadzenie limitów w płatnościach gotówkowych, szczególnie w transakcjach między przedsiębiorcami, ma na celu realizację kilku kluczowych celów gospodarczych. Jednym z głównych jest rozwój płatności elektronicznych w Polsce. Promowanie płatności bezgotówkowych, takich jak przelewy bankowe czy płatności kartą, ma na celu unowocześnienie i usprawnienie obrotu gospodarczego.

Drugim istotnym celem regulacji jest redukcja szarej strefy w gospodarce. Transakcje gotówkowe są trudniejsze do śledzenia i dokumentowania, co może sprzyjać ukrywaniu dochodów i unikaniu opodatkowania. Obowiązek dokonywania płatności powyżej określonej kwoty za pośrednictwem rachunku bankowego zwiększa transparentność transakcji i ułatwia ich kontrolę przez organy podatkowe.

Redukcja szarej strefy i rozwój płatności bezgotówkowych

Ograniczenie obrotu gotówkowego w transakcjach biznesowych jest jednym z narzędzi walki z nieformalną gospodarką. Zwiększenie udziału płatności bezgotówkowych w transakcjach między przedsiębiorcami ułatwia identyfikację stron transakcji i przepływów finansowych, co jest kluczowe dla prawidłowego rozliczania podatków, w tym podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych.

Zwiększenie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego

Płatności bezgotówkowe są zazwyczaj bezpieczniejsze niż płatności gotówką, zwłaszcza w przypadku dużych kwot. Eliminują ryzyko zgubienia, kradzieży czy fałszerstwa. Regulacje dotyczące limitów płatności gotówką mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego poprzez promowanie bezpieczniejszych metod płatności.

Konsekwencje naruszenia limitu płatności gotówką dla przedsiębiorców

Naruszenie limitu płatności gotówką przez przedsiębiorcę może skutkować poważnymi konsekwencjami podatkowymi. Zgodnie z przepisami, jeśli przedsiębiorca dokona płatności powyżej ustawowego limitu w formie gotówkowej, nie będzie mógł zaliczyć tego wydatku do kosztów uzyskania przychodu. Oznacza to, że kwota wydatku nie pomniejszy podstawy opodatkowania, co w efekcie zwiększy należny podatek dochodowy.

Niemożność zaliczenia płatności do kosztów uzyskania przychodu dotyczy zarówno podatku dochodowym od osób fizycznych (dla przedsiębiorców rozliczających się tym podatkiem), jak i podatku dochodowym od osób prawnych (dla spółek i innych podmiotów podlegających temu podatkowi). Jest to istotna sankcja, która ma na celu zdyscyplinowanie przedsiębiorców do przestrzegania przepisów dotyczących płatności.

Regulacje prawne dotyczące limitów płatności gotówką

Przepisy dotyczące limitów płatności gotówką dla przedsiębiorców są regulowane przede wszystkim przez Ustawę Prawo przedsiębiorców. To właśnie w tej ustawie znajduje się wspomniany wcześniej art. 19, określający limit 15 000 zł. Wszelkie nowelizacje dotyczące limitów płatności są publikowane w Dzienniku Ustaw, co zapewnia dostęp do aktualnych przepisów.

Jak widziałyśmy na przykładzie planowanych zmian na 2023 r. i 2024 r., regulacje dotyczące limitów płatności mogą ulegać zmianom. Ważne jest, aby przedsiębiorcy śledzili publikacje w Dzienniku Ustaw, aby być na bieżąco z obowiązującymi przepisami i unikać negatywnych konsekwencji podatkowych.

Choć planowano wprowadzenie limitów dla osób fizycznych i obniżenie limitu dla przedsiębiorców, obecne przepisy utrzymały limit 15 000 zł dla transakcji między przedsiębiorcami i zniosły planowany limit płatności gotówką dla osób fizycznych.

Pamiętajmy, że znajomość obowiązujących przepisów w zakresie limitów płatności gotówką jest kluczowa zarówno dla osób fizycznych, jak i przedsiębiorców. Umożliwia prawidłowe zarządzanie finansami, wybór odpowiednich metod płatności i uniknięcie nieprzyjemnych konsekwencji prawnych czy podatkowych. Zawsze warto weryfikować aktualne regulacje, aby mieć pewność, że nasze działania są zgodne z prawem.